İnsan Kaçakçılığı: Küresel Bir Suç ve Sosyal Sorunun Derinlemesine Analizi

DOSYA

İnsan kaçakçılığı, dünya genelindeki birçok insanın yaşamını karartan ve onları kâr elde etmek için sömüren küresel bir suçtur. Bu suç, dünyanın her bölgesinde meydana gelirken, mağdurların cinsiyetinden, yaşından ve geçmişinden bağımsız olarak herkesi etkileyebilir. Kaçakçılar, mağdurları kandırmak, zorlamak ve aldatmak için şiddet, sahte istihdam ajansları ve eğitim veya iş fırsatlarına dair sahte vaatler gibi yöntemlere başvururlar. Bu karlı suçun arkasındaki organize ağlar veya bireyler, savunmasız, umutsuz veya sadece daha iyi bir yaşam arayan insanlardan faydalanırlar. İnsan kaçakçılığı, BM İnsan Ticareti Protokolü'nde tanımlandığı gibi, "bir kişinin tehdit veya şiddet kullanma veya diğer türde zorlama, kaçırma, dolandırıcılık veya aldatma gibi yollarla kişiyi işkâr etmek amacıyla kişiyi devralma, taşıma, transfer etme, barındırma veya alımı" olarak tanımlanır.

İnsan kaçakçılığı tanımı üç temel unsuru içerir:

Kaçakçılık eylemi: Kişilerin devralınması, taşınması, transfer edilmesi, barındırılması veya alınması gibi eylemleri içerir. Kaçakçılık araçları: Şiddet tehdidi veya kullanımı, dolandırıcılık, zorlama, güç veya savunmasızlık pozisyonunun kötüye kullanılması gibi kaçakçılık araçlarını içerir. Kaçakçılık amacı: Her zaman sömürüyü içerir.

İnsan Kaçakçılığı ile Göçmen Kaçakçılığı Arasındaki Fark Nedir?

İki farklı ancak birbiriyle bağlantılı suç türüdürler. Her ikisi de insanları emtia gibi muamele eden yasa dışı faaliyetlerdir. İnsan ticareti, bir kişiyi, göçmen olup olmadığına bakılmaksızın sömürmeyi amaçlayan bir suçtur, göçmen kaçakçılığı ise tanım gereği göçmenin sömürüsünü içermez. İnsan ticareti mağdurları, ülkeleri içinde veya uluslararası olarak ticaret yapan kişilerdir, göçmen kaçakçılığı ise her zaman ulusal sınırları aşar. Bazı insan kaçakçılığı mağdurları, sömürü amacını bilmeksizin yasadışı bir şekilde bir ülkeye girmek için kaçakçılıkla başlayabilirler veya kendilerini, örneğin ulaşım masraflarını karşılamak için hiç veya çok az para kazanacak şekilde çalışmaya zorlanırken bulabilirler. Suçlular, insanları hem kaçakçılık hem de göçmen kaçakçılığı yapabilirler ve onları taşımak için aynı rotaları ve taşıma yöntemlerini kullanabilirler.

İnsan Kaçakçılığı Mağdurları Kimlerdir?

İnsan kaçakçılığı mağdurları her yaşta, her cinsiyette ve dünyanın herhangi bir yerinden olabilirler. BMODC'nin 2022 İnsan Ticaretinde Küresel Raporu'na göre, kadın mağdurlar hala başlıca hedeflerdir. Rapora göre, 2020'de tespit edilen mağdurların %42'si kadın ve %18'i kızdı. Erkek mağdurlar için rapor, tespit edilen mağdurların %23'ünün erkek ve %17'sinin erkek çocuk olduğunu gösteriyor. Rapor, son 15 yıl içinde tespit edilen insan kaçakçılığı mağdurları arasındaki çocukların payının üç kat arttığını, erkek çocukların ise beş kat arttığını gösteriyor. Küresel olarak tespit edilen mağdurların her üçünden biri bir çocuktur. Kızlar genellikle cinsel sömürü için kaçırılırken, erkekler zorla çalıştırılmak üzere kullanılırlar. Erkek mağdurların payı 2003 yılında yaklaşık %10 iken, 2020'de %40'a yükseldi.

İnsan Kaçakçılığı Neden Yapılır?

Kaçakçılar, marjinalleşmiş veya zor durumda olan kişilere hedeflenirler. Göçmen olmayan kişiler ve işe acil ihtiyacı olanlar, zorla çalıştırılma amacıyla kaçakçılığa özellikle duyarlıdır. Mağdurlar, kaçakçılar şiddet, dolandırıcılık veya şantaj kullanana kadar ya da bu tür bir sömürüye zorlayana kadar zorla veya kandırılarak sömürülme durumuna düşebilirler. Suçlular, çocukları zorla sokakta dilenen veya organlarını çıkartmaları için zorlayan ailelerden, işlevsiz ailelerden veya ebeveyn bakımı almayanlardan hedef alır.

Eğer Bir Mağdur İzin Verirse Ne Olur?

BM İnsan Ticaretine Karşı Protokol'e göre, mağdurun sömürüye rızası, zorlama, dolandırıcılık, zorlama, güç veya savunmasızlık pozisyonunun kötüye kullanılması tehdit edildiğinde veya kullanıldığında önemsizdir. Çocuklar için ise rıza, herhangi bir yöntem kullanılmış olsa da önemsizdir. Daha fazla bilgi için "Rıza'nın İnsan Ticaretindeki Rolü" konusunu inceleyebilirsiniz.

İnsan Kaçakçıları Kimlerdir?

BMODC'nin 2022 İnsan Ticaretinde Küresel Raporu, 2020 yılında insan kaçakçılığı suçundan mahkum olanların %58'inin erkek olduğunu göstermektedir, bu da diğer suçlarla karşılaştırıldığında kadınların katılımının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Toplam mahkûmiyetlerin yaklaşık %1'i 18 yaşın altındaki kaçakçıları içermektedir. Doğu Avrupa ve Orta Asya, özellikle Orta Asya'da kadınların %85'ini içeren kadınları daha fazla mahkum etmeye devam etmektedir. Birçok kaçakçı, insanları kaçakçılığı doğrudan bir gelir kaynağı olarak kullanırken, aynı zamanda iş sahipleri, yakın ilişkiler ve diğer aile üyeleri de insan kaçakçılığına karışmaktadır. Mahkeme davaları, ebeveynlerin çocuklarının cinsel sömürüsünü kolaylaştırdığı veya sokak dilenmesine zorladığı örnekleri göstermektedir.

İnsan Kaçakçılığı Ne Kadar Yaygındır?

BMODC, 2003 yılından beri insan kaçakçılığı tespit edilen mağdurların uluslararası istatistiklerini toplamaktadır. Bu veriler, insan kaçakçılığının dünyanın her bölgesinde meydana geldiğini göstermektedir. Devletler, mağdurların kaynak, transit veya varış ülkesi olabilir veya mağdurları içeren bir kombinasyon olabilir. Toplanan veriler, otoritelerle iletişime geçen mağdurlar hakkında bilgi verir ve suçun gerçek yaygınlığını veya mağdurların gizli sayısını yansıtmaz. 2022 İnsan Ticaretinde Küresel Rapor için toplanan veriler, 2020 yılında 141 ülkenin raporladığı yaklaşık 50.000 insan kaçakçılığı mağdurunu göstermektedir. Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Amerika ve Doğu Asya ve Pasifik'teki bazı ülkeler, çeşitli kaynaklardan gelen insan kaçakçılığı mağdurlarına ev sahipliği yapmaktadır. 2020'de Batı ve Güney Avrupa'da tespit edilen mağdurların %65'i çeşitli köken ülkelerinden gelen yabancı doğumlu mağdurlardı. Aynı dönemde, Doğu Asya ve Sahra Altı Afrika'dan gelen mağdurlar, neredeyse dünyanın her bölgesinde birçok ülkede tespit edildi. Orta ve Güneydoğu Avrupa'dan gelen mağdurlar büyük sayılarda tespit edilmiştir, ancak çoğunlukla Avrupa'nın hedeflerindedir. Bölgesel insan kaçakçılığı trendleri hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

En Sık Tanımlanan İnsan Kaçakçılığı Türleri Nelerdir?

İnsan kaçakçılığının birçok türü bulunmaktadır. Bunlar, seks, eğlence ve konaklama sektörlerinde, ev hizmetlerinde veya zorla evliliklerde sömürüyü içerir. Mağdurlar fabrikalarda, inşaat sitelerinde veya tarım sektöründe ücretsiz veya yetersiz ücretle çalışmaya zorlanırlar, şiddet korkusu içinde ve genellikle insanlık dışı koşullarda yaşarlar. Bazı mağdurlar organlarının çıkarılmasına zorlanır veya aldatılır. Çocuklar asker olarak kullanılmak veya suç işlemek için zorlanırlar. 2022 İnsan Ticaretinde Küresel Rapor, 2020'de tespit edilen mağdurların %38,7'sinin cinsel sömürü için kaçırıldığını, %38,8'inin zorla çalıştırılmak için sömürüldüğünü, %10,2'sinin zorla suç işlemeye zorlandığını, %0,9'unun zorla evliliğe zorlandığını ve daha küçük sayılarda dilenmeye, organ çıkarılmasına ve diğer amaçlara zorlandığını göstermektedir. Tespit edilen sömürü biçimleri farklı alt bölgeler arasında geniş bir şekilde değişmektedir. Zorla çalıştırılmak üzere sömürülen tespit edilen mağdurların payı on yıldan fazla bir süre boyunca istikrarlı bir şekilde artmıştır.

Hangi Sanayi Kolları İnsan Kaçakçılığından Etkilenmektedir?

Hiçbir sanayi veya ekonomik sektör insan kaçakçılığına karşı bağışık değildir. Yüksek riskli sektörler vardır, mağdurların en sık bulunduğu sektörler olarak, tarım veya hortikültür, inşaat, giyim ve tekstil endüstrileri, restoranlar, ev hizmetleri, eğlence ve seks endüstrisi gibi.

İnsan Kaçakçılığında Uluslararası Örgütlü Suç Gruplarının Rolü Nedir?

İnsanları ticaretin her aşamasında teknolojiyi iş modeline entegre etmişlerdir, mağdurların işe alınmasından sömürülmelerine kadar. Birçok çocuk kaçakçılar tarafından sosyal medyada yaklaşır. BMODC, iki tür stratejiyi tanımlamıştır: "avlanma" (bir kaçakçının aktif olarak bir mağduru takip etmesi, genellikle sosyal medyada) ve "avcılık" (suçluların iş ilanları yayınlaması ve potansiyel mağdurların yanıt vermesini beklemesi), teknolojiyi kullanmanın yollarıdır. Teknoloji, kaçakçılar tarafından kara para aklamak veya yasa dışı gelir transfer etmek için kötüye kullanılabilir. Ancak aynı zamanda insan kaçakçılığıyla mücadelede yardımcı olabilir, soruşturmalara yardımcı olabilir, kovuşturmayı artırabilir, farkındalığı artırabilir ve mağdurlara hizmet sağlayabilir.

BMODC, İnsan Kaçakçılığıyla Mücadelede Ne Yapmaktadır?

BMODC, insan kaçakçılığının suç yönleriyle ilgilenen Birleşmiş Milletler sistemi içindeki önde gelen kurumdur. BM Üye Devletlerine uzmanlık ve bilgi sağlar ve BM İnsan Ticaretine Karşı Protokolünün onaylanması ve uygulanmasına yardımcı olur. Suç önleme ve ceza adaleti uzmanları, insan kaçakçılığına yönelik ulusal yasaların ve politikaların geliştirilmesini destekler, birçok yetkiliyi eğitir ve mentorluk yapar, bu da insan kaçakçılığı vakalarını soruşturmak ve kovuşturmak, bu suçun arkasındaki suç örgütlerini ortadan kaldırmak, yasadışı geliri izlemek ve mağdurları korumak ve desteklemek için ülkeleri daha iyi donatır. BMODC'nin insan kaçakçılığına yanıtı hakkında daha fazla bilgiyi buradan bulabilirsiniz.

 

İnsan kaçakçılığı, insanlık için utanç verici bir suçtur ve küresel düzeyde bir sorundur. Toplumların birlikte çalışarak, bu suçu ortadan kaldırmak için çalışmaları ve mağdurlara yardım etmeleri önemlidir. İnsan kaçakçılığıyla mücadelede ulusal ve uluslararası işbirliği, suçun sona erdirilmesi ve mağdurların korunması için gereklidir. Bu suçla mücadeledeki ilerlemeler, daha adil ve insan haklarına saygılı bir dünya için bir adım daha atılması anlamına gelir.