Özgüven Eksikliği Nedenleri ve Kurtulmanın Yolları

İLGİNÇ BİLGİLER

Genellikle gençlerde görülen öz güven eksikliği, içine kapanık, sosyal ortamlardan uzak duran ve psikolojik sorunları olan kişilerde görülmektedir. Kişide sürekli olarak negatif düşünme, kendine güvenmeme, aşağılık duygusu, depresyon ve eleştirileri reddetme gibi durumlar gözlemlenir.

Yaşam tarzı öz güven eksikliğini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Ebeveynlerin çocukların üzerinde kurduğu baskı ve çocuklarına karşı güvensiz olmaları öz güven eksikliğinin oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır.

Genellikle çocuklukta veya ergenlik dönemlerinde başlayan öz güven eksikliği, çözüm bulunmadığı ve gerekirse psikolojik tedavi alınmadığı takdirde iş hayatlarında ve evliliklerinde de kendini fazlasıyla göstermektedir.

Öz güven eksikliği gençlerin büyük bir çoğunluğunda görülen ancak çözüme ulaştırılmayan bir rahatsızlık türüdür. İleri dönemlerde iş hayatı ve evliliklerinde büyük sorunlara neden olabilecek bir potansiyele sahiptir. Kişi kendine olan güvensizliği nedeniyle kendi yetenek ve kabiliyetlerinin farkında değildir. Çoğu zaman negatif düşünceleri ve kendine olan güvensizliği nedeniyle hakkettiği başarılardan kendini soyutlar. Kişi kendinde var olan potansiyeli sürekli olarak görmezden gelerek zamanla kendini köreltir.

 

Özgüven Eksikliğine Neden Olan Faktörler

Öz güven eksikliğinin başlıca nedeni ailevi problemler ve ebeveynlerin davranışlarıdır. Anne ve babası ayrılmış veya sürekli kavga eden ve problemler yaşayan ailelerin çocuklarında öz güven eksikliği sıklıkla görülmektedir. Ayrıca anne ve babanın çocuklarına karşı sürekli güvensiz davranması, “sen yapamazsın!, sen beceremezsin!, sen anlamazsın!” şeklinde cümlelerle hitap etmesi çocuğun kendine olan güvenini yitirmesine ve içine kapanık olmasına neden olmaktadır. Öncelikle ailelerin çocuklarının öz güvenli, kendine güvenen ve en önemlisi yapabileceklerinin farkında olup kendine inanan çocuklar yetiştirmeleri gereklidir.

Kişinin olumsuzluklara çok fazla takılması ve bu durumun çok uzun sürmesi öz güven eksikliğinin oluşuma neden olan faktörlerdendir. Bir dersten beklediği notu alamaması veya sevdiği kişinin onu reddetmesi gibi nedenler kişinin ümidini hemen yitirmesi bu konudaki öz güvenini yitirmesine neden olur. Böylece çocuk kendi potansiyelini görmezden gelerek pes eder.

Ailenin ve yakın çevrenin beklentilerinin çok yüksek olması ve sürekli olarak yapılanların ağır bir şekilde eleştirilmesi kişinin pes etmesine ve kendine olan güveninin sarsılmasına sebebiyet verir. Gerek ailelerin ders konusundaki beklentileri gerekse arkadaş çevrenizin kendi kararlarınızı almanızı engelleyici tavırlar sergilemesi öz güven eksikliğinde önemli bir rol oynamaktadır. Üzerlerinde sürekli bir baskı hisseden ve kendi kararlarını verip bu kararları uygulamaları engellenen çocuk ve yetişkinlerde zamanla öz güven eksikliği oluşmaktadır.

Aynı zamanda ebeveynlerin çocuklarını görmezden gelmeleri, onlarla iletişim kurmamaları ve onlara değersizmiş gibi davranmaları çocuklarda öz güven eksikliğine neden olmaktadır. Aynı durum öğretmen ve arkadaşların davranışları sonucunda da ortaya çıkmaktadır. Arkadaşları ile iletişim kuramayan ve arkadaşlarının onu görmezden gelmesi öz güven eksikliğine neden olur. 

Kişinin kendine olan güvensizliğinin yanı sıra çok uç noktalarda hedefler belirlemesi ve başarısızlığa uğraması da öz güven eksikliğine neden olmaktadır. Aynı zamanda gerçek olmayan veya gerçek olması pek mümkün olmayan hedeflerin belirlenmesi kişide hayal kırıklığı yaratarak içine kapanması ve küsmesine neden olur.

Öz güven eksikliğine neden olan çevresel faktörlerin yanı sıra kişinin karamsar olması da sıkça görülen nedenlerdendir. Kişinin yaptığı hiçbir işten tatmin olmaması ve beğenmemesi pes etmesine bu konudaki potansiyelini görmezden gelmesine neden olur.

 

Özgüven Eksikliğinden Kurtulmanın Yolları

Öncelikle kendinizi sevin ve hiçbir şeyin sizden değerli olmadığını bilin. Kendinize değer vermeniz başkalarının da sizi değerli görmesini sağlayacaktır. Kendinizi savunun, fikrinize, düşüncenize, karakterinize ve inançlarınıza ters düşen herşeye “hayır!” demeyi öğrenin. Fikrinize ve karakterinize ters düşen veya inanmadığınız her olay sizi başarısızlığa bir adım daha yaklaştıracaktır. Gerekirse bir uzmandan yardım alın. Psikolog desteği ile kısa sürede olumlu sonuçlar alabilirsiniz. Kendinize çok büyük ve uç noktalarda hedefler belirlemeyin. Küçük hedeflerle başlayın ve yapabileceklerinizin farkına varın. Zamanla başardıkça hedefleriniz de büyüyecektir. Sevdiğiniz ve istediğiniz hedeflerin peşinden gidin. Mecbur kaldığınız için sevmeden yaptığınız her iş sizi mutsuz edecektir. Pes etmeyin, vazgeçmeyin ve deneyin. Siz isterseniz yaparsınız. Kendi hak ve hürriyetinize karşı herhangi bir baskıya, zorlamaya karşı sessiz kalıp kabullenmeyin. Kendi fikirlerinizin arkasında durun ve savunun. Ancak sizin haklarınıza karşı gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı durabilceğiniz gibi siz de başkalarının fikir ve haklarına müdahalede bulunmayın. Başardığınız her iş için kendinize ödüller verin. Hiçbir başarı şans değildir. Başarı emekle elde edilen bir şeydir. Duygularınızın mantığınızın önüne geçmesine izin vermeyin. Yaşadığınız her olumsuzlukta, her başarısızlıkta veya üzüntüde mantığınızı göz ardı etmeyin. O anki duygularınız gelip geçici olabilir. Ve en önemlisi öğrenmeye devam edin. Öğrenmenin sonu yoktur. Bilmediğiniz her şey için umutsuzluğa kapılmayın, utanmayın ve pes etmeyin!